31 oct 2010

O Sinyal d'Aragón

(Articlo publicato n’a Rete ro 3 de febrero de 2006 per Antonio José Muñoz , advogato aragonés)






Totz conoixemos o Sinyal d’Aragón pero a ormino se desconoix o suyo verdadero orichen, u mesmo se´n ha una ideya erronia d’iste. Tamién tot o mundo sape qu’o nuestro sinyal rechional ye parello a la d’as comunidatz catalana, valenciana y baleyar –o quasi parello- pero poquet conoixen as enchaquias d’ista multiplicidat de comunidatz con un mesmo sinyal identitario.


A traviés d’istas breus lineas vó a intentar aclarir bell unas ideyas prencipals. O sinyal aragonés ye composato de dos elementos prencipals: A bandera, propiament dita y o escuto que campeya n’o suyo centro. O sinyal aragonés ye quatrebarrau y lochicament ha quatre barras y no pas ueito como se gosa dicir. Istas barras se claman n’a sciencia da Heraldica gules, que quier dicir barra roya, y se plasman n’o nuestro sinyal sobre campo d’oro, dando asinas l’aparencia de ueito barras royas y amariellas alternativas.




L’orichen y a paternidat d’o sinyal aragonés ye problematico. Mientres muitismas anyadas se’n dio verosimiltut a una falordia d’o historiador catalán Muntaner, seguntes quala, n’o sieglo IX, o conde catalán Carlos O Calvo, estremoleciu per as nafras penatas per o suyo servidor Wifredo O Belluto, ficó quatre didos d’a suya man n’as nafras d’ixe, y tacata as chemas de sangre, debuixó n’a parete d’a cambra quatre trazos royos dando-los-ne de sinyal a ell y a los suyos descendients.






Ye n’ista historia an se repuntan os historiadors cataláns ta atrebuyir a la suya comunidat a paternidát d’o sinyal quatrebarrato.


Ya n’iste lo nuestro sieglo historiadors aragoneses contrimostroron a falsedat d’a falordia de Muntaner. A tesi ye espaldadera, Carlos o Calvo y Wifredo o Belluto no estioron pas contemporanios, y encluso vivioron en sieglos destintos. Sorpredentament, os rediclos politicos cataláns d’a actualidat, ignorando ros feitos scientificament contrimostraus, s’empecinan en mantener o suposau orichen catalán d’o nuestro sinyal. Istos mesmos historiadors aragoneses, dimpués de largismas rechiras y de replegar datos en fuents historicas conservatas d’a Alta y d’a Baixa Edat Meya, exposoron a suya tesi sobre l’orichen d’o sinyal quatrebarrato, alportando antimás datos agladiadors.


Tenemos noticia per primera vegada d’o sinyal aragonés, esmeyau o sieglo XI, y dica 1707, represientará a la Casa Reyal d’Aragón. Nomás que avant o sieglo XIII represientará a un territorio, lo d’a Corona d’Aragón. Os nuestros vecins y sindembargo quiestos catalans no podeban disposar de pendón u bandera, ya qu’ista yera facultat exclusiva de reis, y Catalunya como condau [o de Barcelona, que Catalunya no existiba pas como unidat politica agún] no podeba pas disposar d’ixe previlechio.

Pero lo orichen primer d’os gules ye muito epico, muito d’alcuerdo con o caracter aragonés. Os guerrers aragoneses s’esfendeban con un escudo circular de fusta. Lochicament, per muit carrasquenya que siga a fusta con a que o infant feba o suyo escuto, iste se crebaba con facilidat debánt d’as enrestidas y trucos d’as armas metalicas d’o enemigo. Ta escusar ixe problema, os guerrers aragoneses reforzaban o suyo escuto con quatre tiras metalicas aposatas paralelament. Si a isto chuntamos o costumbre de pintar a vistimenta de baralla de colors vivas y foriconiadoras, ya podemos preixinar de quala color pintoron os soldaus aragoneses as tiras metalicas d’as suyas esfensas [royas, profés, a color que más agresividat represienta].


Respective a o campo u fundo dorau d’o sinyal, o suyo orichen se i-troba n’o enfeudamiento u vasallache d’o rei aragonés, Sancho Ramírez, con a Santa Seu. Yera costumbre qu'o Papa atorgara a os suyos Vasallos o campo dorau que bi-yera d’una mayor dignidat que lo platiau.

Como rematanza a istas isbrusadas historicas, sinyalar que a representación d’a nuestra bandera más antiga se i-troba n’unos frescos d’o Castiello d’Alcanyiz, dataus dentre remates d’o sieglo XII y prencipios d’o XIII. Sinyalar tamién que bell uns historiadores troban n ’o nuestro Sinyal rechional, l’orichen d'a nuestra bandera nacional.


En un prencipio, a nuestra bandera nacional estié o sinyal d'a nuestra Marina Reyal, y una d’as candidatas estió a bandera quatrebarrata. Si bien, o suyo disenyo yera muito atractivo, no estié, ta remataderas, trigata perque n’as distancias marinas, mayors habitugalment que as terrestres, debito a un efeuto cromatico, asemellaban estar d’a color narancha. Ta rematar, y prenendo com’alacet o Sinyal quatrebarrato, se disenyó a d’a Marina Reyal con dos gules n’un campo d’oro, o lo que ye más conoixito hué, o Sinyal Roya y Gualda espanyol.

No hay comentarios:

Publicar un comentario

Si en queretz, podetz deixar un comentario astí