30 dic 2010

O "Bascuenç" d'os Antigos Aragoneses. Substrato d'a nuestra Fabla

Que en a luenga aragonesa bi ha un muit important substrato vasco ye bella cosa platera y no pas capitoliata pero talment, lo qu’a chent no en sepa ye que muit prebablement o Bascuenz estase a luenga vernacla d’os antigos altoaragoneses dica muito tardi en o tiempo. Manimenos qu’en 1349 i trobamos una preba d’isto en as Ordinacions que reixiban as Ferias Comercials de Uesca. O Texto venient, d’o altoaragonés Garzten Lacasta Estaun, ye concretament prenito amán d’istas Ordinacions.

“Pribadura de charrar Bascuenç en Uesca en l’anyo 1349.

As Ordinacions per as que caleban reixir-se as Ferias d’a ciudat de Uesca en l’anyo 1349, vedaban l’emplego d’a luenga vasca en o transcorrer d’as susoditas Ferias. N’as esmentatas Ordinacions i
trobamos o texto venient:

  •  “Item muyl corredor non sía usado que faga mercadería ninguna que conpre ni venda entre ningunas personas, faulando en algaravia ni en albraych nin en bascuenç e qui lo fara pague por coto XXX sol”.
 En conversa personal con Federico Balaguer, archivero d’o Concello de Uesca, me’n diz qu’ista frase gosa repetir-se de traza contina dica o sieglo XIX, en as Ordinacions que dita Corporación feba publicas antis de cadaguna d’as Ferias.

Ye de suposar que si se i vedaba de charrar “Bascuenç” yera nomás que perque bell un lo i charraba. As Ferias Oscenses significoron dica a suya disapareixenza n’as anyadas sisanta d’o sieglo actual, un important mercau ta la comercialización de ganadería procedent d’as vals perinencas”.

Totz isto mos cal a fer una ideya mes platera d’a importancia que o antigo vascuenz en a tenito en l’orichen y o desembolique de l’aragonés actual -fabla procedent d’Aragón y Navarra, tampoc no cal ixuplidar isto - y d’a mesma historia d’o Reino d’Aragón.

 Ta rematar ista dentrada y de traza mes ilustrativa,  he quiesto penchar astí un mapa d’a maxima esbandidura d’a luenga vasca que bell uns estudiosos de dita luenga emparan.



No hay comentarios:

Publicar un comentario

Si en queretz, podetz deixar un comentario astí