19 ene 2011

A Campana de Uesca

A CAMPANA DE UESCA


Y  iste  don Remiro estié muit buen rey y muit francho a los fidalgos, de traza  que muitos d’os lugars d’o reino dio nobles y caballers; y per isto no lo precioron res, y faceban guerras dentre si mesmos en o reino y mataban y robaban a las chents d’o reino, y per o rei que non quereban cesar d'isto; y estié puesto en gran perplexidat cómo darba remeyo a tanta de perdición d’o suyo reino, y no osaba pas isto revelar a denguno.

 Y per dar remeyo a o suyo reino ninvió un mensacher a lo suyo monesterio de Sant Ponz de Tomeras con letras a lo suyo mayestro, clamado Forçado, que yera seido perque ye costumbre y regle d’os monches negros que a tot novicio que yera n’a orden dan un monche d’os viellos per mayestro,y seguntes a presona d'ixe  don Remiro que mereixeba dioron-li o mayestro muit bueno y grant y sabio, en as quals letras recentaba l’estamiento d’o suyo reino y a mala vida que pasaba con os nobles d’o suyo reino, rogando-li que li  consellasse lo que ferba; o mayestro con grant placer que heba recebidas as letras, pensó que serba irregular si le consellaba que fese chusticia, clamó o mensacher a lo huerto en o qual heba muitas colls y sacó un gavinet que teneba y, tenendo a letra en a man y leyendo, talló totas as colls mayors que yeran en o huerto y fincoron as solas chicas, y dizié-li  a lo mensacher: "Vete a lo mio sinyor o rei y di-le-ne lo qu’has veyito, que no te’n dó atra respuesta".



Ixe mensacher de mala gana perque respuesta no’n le heba dada, se venié a lo rei y li recentó que respuesta denguna no le heba quiesto fer, per ixo, o rei quedó muit desapagau, pero quand recentó  a traza en que heba veyito, pensó en si mesmo qu’o huerto podeba estar o suyo reino, as colls i yeran as chents d’o suyo reino y dizié: "Per fer buenas colls, carne i ha menister".


Y lugo de contino ninvié letras per tot o reino a nobles, caballers y lugars ta que fuesen a cortes a Uesca, metendo fama que una campana quereba fer en Uesca que de tot  o suyo reino se sintiese, que mayestros heba en Francia que a ferban; y isto sintioron os nobles y caballers dizioron: "Vayamos a veyer ixa
locura que  o nuestro rei quier fer", como aquells que lo preciaban poc. Y quand fueron en Uesca, fizo o rei parellar ciertos y secretos hombres en a suya cambra armaus ta  que fesen lo qu’ell lis mandarba. Y quand veniban os ricos hombres, mandaba-los clamar uno a uno a consello y como dentraban, asinas os mandaba escabezar en a suya cambra; pero clamaba aquells que li yeran  culpables, de guis que ricos hombres y atros caballers escabezó antis que chentase, y haberba a totz os atros caballers  asinas mesmo escapezau  de no estar perque d’ixa traza lo sintioron os que bi yeran difuera y fuyoron; d’os quals  muertos a la fin bi yeran  os cinco d’o linache de Luna, Lop Ferrench, Rui Ximenez, Pero Martinez, Ferrando y Gómez de Luna, Ferriz de Lixana, Pero Vergua, Gil d'Atrosillo, Pero Cornel, García de Bidaure, García de Penya y Remón de Fozes, Pero de Luesia, Miguel Azlor y Sancho Fontova caballers.

Y  con aquells muertos, no podioron os atros haber que bi yeran fuyius,asinas pos, sosegó finalment o suyo reino en paz.

Coronica de Sant Chuan d'a Penya




No hay comentarios:

Publicar un comentario

Si en queretz, podetz deixar un comentario astí